อาจารย์พาพี่น้องทำนาปรัง ที่นี่มีน้ำท่าอุดมสมบูรณ์ เพราะอาจารย์ทำตามในหลวงรัชกาลที่ 9 ทำฝายชะลอน้ำแก้มลิง ตอนนี้กำลังทำนาปรัง เพราะว่าเรามีน้ำเพียงพอ เกี่ยวข้าวเสร็จก็ทำนาปรัง เราก็จะปลูกข้าว ปลูกถั่ว ปลูกพืชต่าง ๆ เพราะว่าเราสามารถบริหารจัดการน้ำได้ เขาเรียกว่า นาเล็กในแปลงใหญ่ หรือ นาเล็กในแปลงเล็ก เราก็มีหญ้า มีตอซังในนาแล้ว
วิธีการทำแปลง
1.ทำแปลงกว้างประมาณ 1 เมตรครึ่ง ยาวประมาณ 2-3 เมตร แปลงขนาดนี้จะทำได้ง่าย เป็นแปลงที่ไม่ต้องใช้เครื่องกล ทำได้ทีละส่วน จากนั้นขุดร่องรอบ ๆ ขนาดความกว้างและลึกของร่องประมาณ 1 คืบ (10 เซนติเมตร)
2.ขุดดินกลบบนแปลง แล้วก็เปิดน้ำเข้าไป เหยียบและแต่งหน้าแปลงให้เป็นตม ฟางและอินทรีย์วัตถุก็อยู่ในนาของเรา เหยียบดิน หญ้า กับ ฟางให้เข้ากันกับตม
3.แล้วเอาดินกลบบาง ๆ พอให้เมล็ดข้าวหยอดลงไปได้ จากนั้นเราก็หว่านเมล็ดข้าวห่างกันประมาณ 1-3 เซนติเมตร แล้วใช้จอบตีย้ำเบา ๆ ให้ข้าวจมลงไปในตม เพื่อที่จะป้องกันสัตว์มากิน พวก นก หนู มด แล้วเวลาฝนตกลงมาจะได้ไม่เสียหาย
ประโยชน์ของการทำนาเล็กในนาใหญ่
• น้ำจะได้ไหลซึมลงไปได้ทั่ว ๆ
• จะทำให้เราเข้าไปดูแลได้ง่าย
• เวลาเราเข้าไปหว่านข้าวจะหว่านได้ง่าย เราไม่ต้องไปเหยียบแปลง เพราะแปลงเขาเล็กอยู่แล้ว
นาเล็กในนาใหญ่ เป็นแปลงถาวร เราไม่ต้องเหนื่อยมาก น้ำก็ทั่วถึงจัดการน้ำได้หมด ถ้าเป็นแปลงใหญ่น้ำจะค้างบางจุดแล้วระบายไม่ออก นาเล็กถ้าต้องการขังน้ำก็ขังได้ ไม่มีน้ำก็ทำได้ พระพุทธเจ้าตรัสว่า “นาที่ดีสามารถไขน้ำเข้าไขน้ำออกได้” (พระไตรปิฎกฉบับหลวง เล่มที่ 20 ข้อ 532 ปัจจายิกสูตร กิจควรรีบด่วนทำ ข้อ 523 เขตตสูตร กิจควรทำก่อน) พระพุทธเจ้าท่านตรัสรู้เรื่องน้ำถ้าควบคุมแล้วจะดี
นาเล็กเข้าไปทำงานง่าย เก็บผลผลิตง่าย มีช่องว่างให้อากาศเข้าไปในดิน และมีช่องว่างให้น้ำซึมเข้าไปในดินได้ คนไปดูก็งามตาดี แปลงขนาดเล็กมีกำลังใจ ทำแปลงเล็ก ๆ น้อย ๆ ใช้เวลาไม่นานก็ทำเสร็จแล้ว มันจะพัฒนาได้ นี่คือความลึกซึ้งของนาเล็กในแปลงใหญ่
คลิปการทำนาเล็กในนาใหญ่ โดยอาจารย์หมอเขียว ดร.ใจเพชร กล้าจน